Organisaties opereren momenteel in een omgeving met veel dynamiek en turbulentie. Dit wordt veroorzaakt door een drietal factoren; de economische crisis, ecologische crisis en institutionele crisis. Het ‘oude’ werkt vaak niet meer en zowel mensen als organisaties moeten in staat zijn om snel de verandering en complexiteit tegemoet te treden en te omarmen. Alleen dan wordt succesvol overleven mogelijk.
Dit vergt een nieuw type leiderschap. Een type dat continue uitgaat van het aanwezige potentieel binnen een organisatie zodat er ruimte ontstaat voor innovatie en wenbaarheid vanuit authentieke kracht. Het gaat hierbij over realiseren van groei van binnenuit en het bovenhalen van het oorspronkelijke DNA van de organisatie. Dit alles met oprechte persoonlijke aandacht voor de medewerkers.
Dit type leiderschap wordt ook wel transformationeel leiderschap genoemd. Maar, wat houdt dit dan precies in?
Ik noem hier zeven eigenschappen die kenmerkend zijn voor een transformationeel leider:
Ze kiezen op onverdeelde wijze voor ‘empowerment’. Daarmee wordt niet bedoeld dat je macht afstaat aan mensen, maar dat je de kracht die potentieel reeds bestaat in mensen wakker maakt en op zinvolle wijze laat bijdragen aan de doelstellingen van de organisatie.
Weten een klimaat van veiligheid en vertrouwen te creëren die optimale ruimte geeft voor persoonlijke ontwikkeling, groei en vernieuwing en zijn oprecht persoonlijk betrokken bij zijn/haar mensen.
Het zijn individuen die geloven dat ze in hun rol een verschil kunnen maken, zelfs in organisaties met honderdduizenden medewerkers. Ze begrijpen dat ze daarvoor eerst zelf dienen te veranderen en te ontwikkelen. Competenties als empathie, sensitiviteit en inlevingsvermogen zijn sterk ontwikkeld.
Het zijn leiders die een innovatieve, creatieve en lerende cultuur aanmoedigen. Ze weten zowel groepen als individuen te stimuleren.
Het zijn individuen die zelfvernieuwing als een absolute voorwaarde zien voor organisatievernieuwing. Het zijn ook mensen die ‘mislukkingen’ niet beschrijven als mislukkingen, maar als intense leermomenten en dit delen met de medewerkers.
Dat vereist een balans tussen IQ en EQ, leven vanuit het moment, in het hier en nu en loslaten om ruimte te creëren voor creativiteit en flexibiliteit.
En ze hebben tegelijk ook het vermogen om een grote groep mensen enthousiast te maken voor die droom. Als de externe druk groot wordt, halen ze kracht uit die innerlijke visie. Ze treden de wereld tegemoet vanuit innerlijke scheppingskracht. Ze zijn innerlijk geworteld en extern geconcentreerd.
Wat is de grootste gemene deler van deze 7 elementen?
We kunnen de grootste gemene deler met verschillende termen beschrijven. Een begrip dat zeker voldoet als ‘verklaring’ van de kracht van de transformationele leider is ‘zelfontplooiing’ of ‘zelfontwikkeling’. Ontwikkeling komt letterlijk neer op het ‘wegnemen van wikkels’, zodat de eenvoudige kern kan schijnen als een authentieke krachtbron.
Roger van Lier
Partner 2C&More
Gebruikte bron: Jan Bommerez/Kees Zijtveld/Paffen