Pijn is fijn

Door onderdeel te zijn van 2C&More behoor ik tot een groep mensen die enorm gemotiveerd zijn om organisaties en individuen te helpen hun uitdagingen te overwinnen. Dit is mijn betoog om de oorzaak van de pijn aan te pakken, niet (alleen) het symptoom te bestrijden.

Stel je hebt een zeurend pijntje, iets met een kies. Dat is vervelend, maar niet onoverkomelijk. De eerste dagen neem je een Paracetamolletje of je kauwt wat meer met rechts. Je poets wat beter, je flost wat meer en probeert er verder zo min mogelijk aandacht aan te schenken want het zal vanzelf wel weer over gaan. Niet dus!

Twee weken later ben je op aandringen van je partner toch maar naar de tandarts gegaan. Een echte vakman. Hij stelt je gerust en verteld wat er aan de hand is en wat hij gaat doen. Even verdoven, boren, schoonmaken, vullen en na een uurtje sta je weer buiten. Je kunt weer eten en vraagt je af waarom je dit zo lang hebt uitgesteld?

Het antwoord is simpel: je had er niet genoeg last van!

Niet in actie komen, terwijl je eigenlijk wel weet dat dat zou moeten, doen we allemaal. De mensheid is lui (of prioriteert waar hij zijn energie in steekt als je het netjes wilt zeggen). En dus schakel je pas een professional in als het uit de hand dreigt te lopen of als de echte schade al ontstaan is.

We zouden het over pijn hebben.

Als professional doe je je opdrachtgever geen groter genoegen dan door hem twee vragen te stellen: Wat wil je dat ik doe? En welk probleem lost dat op? En je houdt pas op met drukken op de zere plek als je samen begrijpt waar de oorzaak van de pijn zit.

Cruciale woorden: samen, oorzaak en pijn.

Samen: Als je als ‘patiënt’ en professional een gezamenlijk referentiekader hebt en een gezamenlijk doel kun je samenwerken aan de oplossing. Qua aanpak van de benodigde organisatieverandering (oplossing) zal een op deze basis geformuleerd doel ruimte bieden aan een programma-matige aanpak. Een gezamenlijk gedragen aanpak biedt inzicht in de noodzaak (lees pijn) aan de organisatie en leidt dus tot actie.

Oorzaak: In tegenstelling tot een projectmatige aanpak die gericht is op de oplevering van een specifiek product of resultaat bereik je met een programma een gezamenlijk gedragen doel. Dit doe je door een aantal activiteiten en projecten in hun samenhang te managen. Inzicht in die samenhang biedt de mogelijkheid prioriteiten te stellen en dat is tegelijkertijd het het geheim van het succes. Gechargeerd kan dat het verschil zijn tussen incidentmanagement en probleembestrijding. Overigens kan dat ook betekenen dat eerst met een specifieke actie of project ‘de band geblust’ wordt en daarna de oorzaak pas wordt weggenomen door de benodigde veranderingen door te voeren. In mijn analogie begon de tandarts ook met de behandeling van de kies. Als hij was begonnen met een goed verhaal over de mondhygiëniste had ik niet open gestaan voor die suggestie. Na het wegnemen van de pijn wilde ik wel weten hoe ik dit soort ingrepen zou kunnen voorkomen.

Pijn: Ik heb het steeds over pijn. Dat is lekker herkenbaar, maar eigenlijk bedoel ik Noodzaak.

• Er is een noodzaak om je hand snel terug te trekken als je een hete pan aanraakt. Daarbij voel je de pijn pas nadat je gereageerd hebt.
• Er is de zeurende pijn die noodzaak om een splinter te verwijderen aangeeft om ontsteking te voorkomen, daarbij voel je de noodzaak minder.
• Er is de pijn van een botbreuk, de noodzaak is helder en de oplossing is ook
• Er is ook verlammende pijn, die leidt tot inactief gedrag. Dat is de pijn waarbij je geholpen moet worden.

Noodzaak leidt tot beweging, inactiviteit tot …..einde oefening. Pijn is fijn!

Om pijn te mogen doen is vertrouwen nodig.

Als je hulp zoekt, doe je dat bij iemand die je vertrouwt. Een tandarts, een collega, een levensgezel. Dat geldt ook voor een professional.

Stel je voor dat je omzet verliest omdat de omgeving veranderd en jouw bedrijf relevantie voor jouw klanten verliest. Bijvoorbeeld: je verkoopt producten in een winkel en de klanten verkiezen internet. Dan kun je als verlamd wachten tot je failliet bent. Beter is het om in beweging te komen. Maar waar zit de pijn? Wat veroorzaakt de noodzaak?

Stel dat je als eigenaar van een grootwinkelbedrijf met zo’n vraagstuk (relevantie) bij een professional (conceptontwikkelaar) komt en die ontwerpt nieuwe winkelinrichting. Je rolt dat uit en na een korte opleving blijkt dit geen oplossing. Heb je de dan de oorzaak van pijn weggenomen? Heb je doorgedrukt tot je echt weet wat er moet gebeuren om te overleven? Nee natuurlijk niet.

Je hebt niet gezegd: “Je moet jezelf opnieuw uitvinden, je dienstverlening aanpassen, de processen van ‘vroeger’ loslaten en alleen die dingen te doen die voor je nieuwe business nodig zijn.” Ik vind dat je als professional die ‘upgrade van de uitstraling’ niet als totaaloplossing had mogen bieden. Ik vind dat je als klant mag verwachten dat jullie samen kijken naar de oorzaak. Ik zie het bijna als een soort zorgplicht.

Waarom zou je dat als consultant doen?

Omdat een klant geen melkkoetje is waar je symptomen kan blijven bestrijden en lekker uurtjes kan draaien. Nee, je klant is iemand die je wilt helpen om de oorzaak van de pijn weg te nemen en die je echt wilt helpen, niet iemand die je alleen een pijnstiller geeft.

Ook in het consultancy vak veranderen de tijden. De toekomst zit in co-creatie, in langdurige relaties en samenwerken. En reken maar dat “pijn doen” loont. Door openheid begrijpen we elkaar echt en kunnen we toegevoegde waarde te leveren. Daardoor ontstaan vertrouwensrelaties en die zullen altijd leiden tot aanbevelingen in het netwerk van de opdrachtgever of vervolgopdrachten.

Durf jij in alle openheid op zoek te gaan naar de oorzaak?

← Alle blogs